پارچه کتان چیست
پارچه‌های کتانی از نوعی الیاف گیاهی به نام کتان ساخته می‌شوند و این پارچه‌ها از قدیمی‌ترین و گران‌ترین پارچه‌های جهان به شمار می‌آیند. بافندگان در فرهنگ‌های باستانی به این نتیجه رسیده‌اند که الیاف کتان از ساقه‌های سخت این گیاه تولید می‌شوند و پارچه‌های بادوام و مقاوم به رطوبت هستند، البته فرایند تصفیه این پارچه‌ها تا حدودی هم وقت گیر است. در زمان‌های گذشته، خانواده‌های سلطنتی و بسیار ثروتمند از این پارچه‌ها استفاده می‌کردند. فناوری مدرن، کار تولید این پارچه‌ها را ساده‌تر و کارآمدتر کرده است. اما هنوز هم کار تولید این پارچه بسیار پرهزینه است. ادامه متن در ادامه مطلب....
استفاده‌های رایج
این پارچه، اغلب در دوخت لباس مورد استفاده قرار می‌گیرد، قیمت بالای لباس‌هایی که از این پارچه تهیه می‌شوند به این دلیل است که سبک هستند و حتی در فصول و آب و هوای گرم هم پوشیدن آنها موجب می‌شود که احساس خنکی به انسان دست دهد، و مردم هم ظاهر صاف و زیبای آن را دوست دارند. کت و شلوارهای رسمی و کاری، کت‌های رسمی، شلوار، دامن و برخی از لباس‌های مهم که در کمدها وجود دارند، دستمال‌ها و دستکش‌ها هم در برخی بخش‌ها و مکان‌ها هم از این پارچه‌ها تهیه می‌شوند. رنگ بسیاری از این الیاف سفید است، ولی الیاف این پارچه به خوبی رنگ را جذب می‌کنند به همین جهت می‌توان طیف گسترده‌ای از رنگ‌های این پارچه را تهیه کرد.
استفاده از این پارچه‌ها در خانه هم رایج است. پرده‌ها و بالشت‌های تهیه شده از این پارچه معمولا ظاهری زیبا به محیط زندگی میدهند، و مدت‌های زیادی از این پارچه‌ها برای رومیزی‌ها، دستمال، و ملحفه‌های تخت استفاده می‌شده است. محبوبیت آنها به عنوان رومیزی و استفاده در اتاق خواب منجربه استفاده از آن در بسیاری از مکان‌های عمومی گشته است. مردم در بسیاری از مواقع درباره روتختی و رومیزیی که جنس کتان دارند صحبت می‌کنند ولی درباره دستمال و رومیزی و ... بدون اشاره به جنس پارچه‌ای که از آن تولید شده‌اند صحبت می‌نمایند، یعنی جنس این قبیل وسایل برای آنها چندان مهم نیست.
کیفیت و ویژگی‌های اصلی
ملحفه‌های با کیفیت جنس بسیار لطیف و نرمی دارند، و اغلب درخشش خاصی هم دارند. این پارچه‌ها رطوبت را سریع‌تر از پارچه‌های دیگر جذب کرده و خیلی زود هم خشک می‌شوند، و همین مورد، یکی از اصلی‌ترین دلایلی است که مردم علاقه زیادی به استفاده از آن در فصل‌های گرم سال دارند. در بسیاری از موارد، جذب و دفع عرق بدن را به خوبی انجام می‌دهد، و معمولاً این پارچه ها بدون پرز هستند و گرد و غبار را دفع می‌کنند.
الیاف کتان بسیار با دوام هستند، که پارچه بدون این که خشن و زبر باشد بسیار دوام و استحکام بالایی دارد. الیاف پارچه با گذشت زمان کش نمییابند، ولی الیاف پارچه اگر چین بخورند و همیشه به همان شکل اولیه تا شوند ممکن است ضعیف شده و از هم وا بروند. الیاف پارچه خیلی زود چروک می‌شوند، و استفاده کنندگان این پارچه و لباس‌ها باید مراقب چین و چروک شدن این پارچه باشند. از آنجا که تولید کنندگان در صدد هستند تا پارچه‌های لطیف و بی‌‌عیب و نقصی به مشتریان ارائه دهند، معمولا الیاف را بسیار نزدیک به هم می‌بافند و تار و پود پارچه باید ضخامت یکسانی داشته باشند. اگر دستگاه‌های بافنده کیفیت پایینی داشته باشند یا گیاه کتان‌هایی که با کیفیت نیستند مورد استفاده قرار گیرند، ممکن است پارچه در نهایت ناهماهنگی‌هایی داشته باشد و همین امر باعث ایجاد نوعی الیاف به نام اسلابز می شود. اسلابزها دارای گره‌های کوچکی هستند ولی این گره‌ها هرگز در کارکرد و عملکرد پارچه تاثیری ندارند، ولی بر کیفیت ظاهری پارچه تاثیرگذار هستند. لباس و وسایل دیگری که با این نوع پارچه تهیه می‌شوند، ارزان‌تر هستند ولی ظاهر پارچه‌های با کیفیت را ندارند.
مراقبت و نحوه تمیز کردن این پارچه
بسیاری از کارشناسان معتقدند که به جای تا کردن این پارچه‌ها بهتر است برای جلوگیری از چروک شدن آنها را رول کرده و یا آویزان کرد. چین و چروک این پارچه را می‌توان به راحتی با اتو باز کرد، ولی ممکن است با اتو کردن هم چین و چروکی در آن ایجاد شود که باز کردن آن چین و چروک ممکن است سخت باشد. مرطوب بودن پارچه برای ایجاد بخار هنگام اتو کردن می‌تواند بسیار موثر باشد، و اتو کردن وقتی پارچه مرطوب باشد کارایی و عملکرد اتو کردن را آسان‌تر و راحت‌تر می‌کند.
هر لباس و پارچه‌ای که کتانی باشد می‌تواند به راحتی در ماشین لباسشویی شسته شود، که کار شستشوی آن در خانه را راحت می‌کند. بسیاری از افراد تمیز کردن این پارچه‌ها را وقتی که پارچه خشک باشد انتخاب می‌کنند، و افراد حرفه‌ای هم برای این که این پارچه‌ها و لباس‌ها جلوه تازه‌ای داشته باشند از فشار استفاده می‌کنند. لکه‌های روی این پارچه‌ها را می‌توان با آب و صابون و محصولات پاک‌کننده تمیز کرد. اگرچه، این پارچه‌ها با دوام هستند، ولی ممکن است بسیاری از محصولات شوینده به این پارچه صدمه وارد کنند. به همین دلیل بهتر است برچسب‌های روی پارچه‌ها و لباس‌ها خوانده شود و حلال مناسب برای شستشوی این لباس‌ها را پیدا کرده و خطر آسیب به آنها را به حداقل رساند.
تاریخچه
این الیاف تاریخچه طولانی دارند، و به گفته دانشمندان ممکن است یکی از قدیمی‌ترین پارچه‌هایی باشند که تولید شده‌اند. در زمان‌های گذشته که کتان با دست جمع آوری می‌شد معمولا پارچه‌ها بطور انحصاری برای خانواده‌های سلطنتی کاربرد داشتند. باستان‌شناسان در مصر، و در سراسر خاورمیانه، و در بسیاری از قسمت‌های هند باستان شواهدی از وجود لباس‌های کتانی یافت کرده‌اند که معتقد هستند پادشاهان و اعضای اشرافی از این لباس‌ها استفاده می‌نمودند. نام این پارچه چندین بار هم در کتاب مقدس ذکر شده است، که معمولا اشراف‌زاده‌ها و روحانیون عهد عتیق از آن استفاده می‌کردند.